Setu termennoù stlennegel displeget. Diwar labour Guy Etienne eo bet savet ar bajennad-mañ. Troet eo bet ar frazennoù ganeomp.

 

 

Le moniteur : an hewel

Trevnad hewelaat o c'hoarvezout eus ur gorzenn gatodek hag ar reolerezh c'hwilerviñ anezhi.

Système de visualisation se composant d'un tube cathodique et de sa commande de balayage.

 

Le clavier : ar c'hlavier

Gwikefre dre stokelloù o talvout da zasperzhiañ e dedro un argerzh dre enankañ roadennoù.

Dispositif à touches permettant d'intervenir sur le déroulement d'un processus par l'introduction de données.

 

Le clavier alphanumérique : ar c'hlavier lizhersifrennel

Rizh klavier o talvout da enankañ lizherennoù, sifrennoù pe arouezioù arbennik : mod klasel da enankañ roadennoù hag arc'hadoù er mod etrewezhiat.

Type de clavier servant à entrer des lettres, des chiffres ou des caractères spéciaux : manière d'entrée classique des données et des commandes de façon interactive.

 

L'unité centrale : an unvez kreiz

Lodenn bennañ en un urzhiataer, ma vez keweriet ar stlennadoù er bennvemor. C'hoarvezout a ra peurliesañ eus treug ar roadennoù, anezhañ an unvez ditouriñ, an unvezioù niveroniel ha mezoniel hag an unvez reoliñ (kemaler).

Partie principale dans un ordinateur où sont traitées les informations dans la mémoire principale. Elle se compose le plus souvent du chemin des données, dont l'unité d'instruction, les unités arithmétiques et logiques et l'unité de commande (séquenceur).

 

La souris : al logodenn

Trobarzhell emziviz a zilec'hier war ur blaenenn a-zremm evit dilec'hiañ ul luc'hverk war skramm un hewel. Da dalvoudañ ar savlec'h gwereet ha da erounit an arc'had arouezet gant an arlun merket, e kliker un afell eus al logodenn.

Périphérique de dialogue qu'on déplace sur une surface plane horizontale pour déplacer un symbole lumineux sur l'écran d'un moniteur. Pour valider la position affichée et pour exécuter la commande correspondante à l'icône désignée, on clique sur un bouton de la souris.

 

Le système d'exploitation : ar reizhiad korvoiñ

Hollad ar goulevioù ret da gerzh an urzhiataer, en un amveziadoù lavaret a aveadur hag a arc'hwelerezh.

Ensemble des programmes nécessaires au fonctionnement de l'ordinateur, dans des conditions dites d'équipement et de fonctionnement.

 

Le logiciel : ar meziant

Trevnad ar goulevioù o talvout da ren ur c'heweriad war an urzhiataer. A-gevenep d'ar meziant emañ ar periant.

Système de programmes qui sert à piloter un traitement sur un ordinateur. A l'opposé du logiciel se trouve le matériel.

 

Le disque dur : ar gantenn galet

Kantenn vetal toaget e-barzh ul lenner peurgloz. Barr kavadiñ ha tizh arc'hwelañ kalz brasoc'h a vez gant ar gantenn galet eget gant ar gantennig.

Disque de métal enchâssé dans un lecteur hermétique. Le disque dur offre une capacité de stockage et une vitesse de fonctionnement beaucoup plus grande que la disquette.

 

La disquette : ar gantennig

Kantenn bihanvent oberiet en un danvez gweüs. Goudoret en ur voestig vezell ez eo hezoug kenan. Enderc'hel a ra e-tro 11 milion a vitoù (1.44 Me).

Disque de petite taille conçu dans une matière souple. Protégée dans une petite boîte en plastique, elle est très facilement transportable. Elle contient autours de 11 millions de bits (1.44 Mo).

 

Formater : mentrezhañ

Prientiñ un gantenn werc'h dre rannañ he gorre e loabroù hag e gennadoù.

Préparer un disque vierge en divisant sa surface en pistes et en secteurs.

 

La piste : al loabr     -     La bande : al lurell

Danvez linenn treset war ul lurell pe ur gantenn warellek gant ur penn lenn/skrivañ. Un diroller lurell warellek nav fenn a zec'han ul lurell nav loabr. Evit ur gantenn warellek, e vez pe ur penn dre loabr (pennoù andilec'h), pe ur penn hepken evit an holl loabroù (penn hezilec'h). Notomp e vez arveret ur penn hepken da haeziñ ar stlenn.

Ligne fictive dessinée sur une bande ou sur un disque magnétique par une tête de lecture/écriture. Un dérouleur de bande magnétique à 9 têtes engendre une bande dite « 9 pistes ». Pour un disque magnétique, on a soit une tête par piste (têtes fixes) soit une seule tête pour toutes les pistes (tête mobile). Notons qu'on utilise une seule tête pour accéder à l'information.

 

Méga-octet (Mo) : Megaeizhbit (Me)

Unanenn daouredel a gementad stlenn, o talvout kement hag ur milion (1 048 576 ent resis) a eizhbitoù.

Unité binaire qui quantifie l'information, valant un million d'octets (1 048 576 précisément).

 

Le curseur (marqueur) : ar reti

1. Steudenn luc'h gwereet war ar skramm o verkañ lec'h an arouezenn da heul. C'hoarvezout a ra eus un arouez arbennik : un islinennad, ussked un arouezenn gwereet, ur serzhell vlinkus, d'ober ar reti hag an ensoc'hell (merker ar poent ensoc'hañ).

Repère lumineux affiché sur l'écran marquant l'endroit du caractère suivant. Il se présente sous la forme d'un signe spécial : un soulignage ( _ ), la surbrillance d'un caractère affiché, un trait vertical clignotant (|) pour représenter le curseur et le marqueur du point d'intersection.

 

2. Le curseur (pointeur) : ar biz  I pe Ú

Arouez a lakaer da loc'hañ war ar skramm dre zilec'hiañ al logodenn.

Signe qu'on fait bouger sur l'écran en déplaçant la souris.

 

La carte-mère : ar bennwal

Amred enlouc'het a zo ennañ ar vemor vresk (RAM), ar vemor sonn (ROM), ar c'horrgewerier, amredoù kevanek spesadel ha parzhioù all ret da arc'hwelerezh an urzhiataer.

Circuit imprimé qui contient la mémoire vive (RAM), la mémoire morte (ROM), le microprocesseur, des circuits intégrés spécifiques et des composants nécessaires au fonctionnement de l'ordinateur.

 

Le microprocesseur : ar c'horrgewerier

Amred kevanek kemplezh kenan ergrafet er galvezouriezh L.S.I. (kevanegezh brasskeul).

Circuit intégré très complexe conçu dans la technologie L.S.I. (Intégration à grande échelle).

 

La mémoire morte : ar vemor sonn

Rizh memor diazezet war bennaenn an desezañ stadoù stabil ha diwezhel. Haezadus e vez ar stlennadoù dre al lenn ha ned int ket daskemmadus a-blaen.

Type de mémoire basée sur le principe du positionnement d'états stables et définitifs. Les informations sont accessibles à la lecture et ne sont pas modifiables de façon courante.

 

La mémoire vive : ar vemor vresk

Rizh memor kevaraezus d'al lenn, d'ar skrivañ, d'ar c'havadiñ. Haezadus ha daskemmadus e vez a-blaen ar stlennadoù enni.

Type de mémoire permettant la lecture, l'écriture, le stockage. Les informations qui y résident sont accessibles et modifiables de façon courante.

 

Le répertoire : ar c'havlec'hiad

1.Hollad an ditouroù hag ar roadennoù a ra kavlec'hiad an ijinenn lavaret.

L'ensemble des instructions et des données constitue le répertoire d'une machine donnée.

 

2.Hollad eus ditouroù arc'han un urzhiataer.

Ensemble des instructions de commande d'un ordinateur.

 

3.Hollad ar restroù krouet gant un arveriad(ez) a vez rummet e kavlec'hoù.

L'ensemble des fichiers crées par un(e) utilisateur(trice) sont classés dans des répertoires.

 

Le fichier : ar restr

1.Teskad stlennadoù frammet, miret peurliesañ en advemor ur reizhiad stlennegel. Ur restr drebadek a vez dalc'het goude ma'z eo bet erounezet ar goulev a zo en e orin ; ur restr badennek ez eus anezhi a-du-rall.

Ensemble (gamme) d'informations structurées, conservées le plus souvent en mémoire auxiliaire d'un système informatique. Un fichier permanent est conservé, après que le programme, qui est à sa source, a été exécuté. Il y a, d'un autre côté, un fichier provisoire.

 

2.Teul ergrafet gant un arveriad(ez) gant ur meziant (lizher, teuliad, skeudenn daskemmet...).

Document conçu par un(e) utilisateur(trice) avec un logiciel (lettre, dossier, image modifiée...).

 

L'icône : an arlun

1.Elfenn gevreg gwereet war un hewel, naouaet gant ar c'hewerier kevregañ goude he spislec'hiañ diwar-bouez ur reti hag he zalvoudañ.

Elément graphique affiché sur un moniteur, reconnu par le processeur graphique après son repérage, à l'aide d'un curseur, et sa validation.

 

2.Tresadenn eeun, ikon e ster Pierce, o terc'hennañ ur restr, ur gantenn, ul lañser, a vez gwereet war ar burev.

Dessin simplifié, icône au sens de Pierce, qui représente un fichier, un menu, qui est affiché sur le bureau.

 

Le menu : al lañser

Al lañser a araez d'an oberataer da zibab ur gwezh a-douez ur roll arc'hadoù.

Le menu permet à l'opérateur de choisir une action dans une liste de commandes.

 

L'imprimante : ar voulerez

Unvez trobarzh o voulañ arouezennoù raktermenet war baper a-gendalc'h.

Unité périphérique imprimant, des caractères prédéfinis, sur le papier, en continu.

 

Imprimante à jet d'encre : moulerez dre huzvannañ

Moulerez ma vez bannet takennoùigoù huz war ar paper goude treuziñ un tredanvaez ouzh o bec'hiañ ent tredansavel ha degouezhout el lec'hioù rekis dindan wered ur gloued arroudañ.

Imprimante dans laquelle sont projetées des gouttelettes d'encre sur le papier après qu'elles ont traversé un champ électrique en les chargeant électrostatiquement et après qu'elles sont parvenues aux endroits requis sous l'action d'une grille directionnelle.

 

Imprimante laser : moulerez laser

Moulerez tizh bras a berzhded uhel dre bikennoù tredanvec'hiet ma len outo poultr karbon stabilaet dre dommañ da c'houde.

Imprimante, à grande vitesse et de haute qualité, à points électrisés qui se chargent de poudre de carbone stabilisée par chauffage ultérieur.

 

Police de caractère : nodrezh g. -où

Hollad an arouezennoù, lizherennoù, sifrennoù, dezho un neuz tresañ dibarek.

Ensemble des caractères, lettres, chiffres, sous l'aspect de dessins différents.

 

Police vectorielle : nodrezh sturiadel

Nodrezh ma vez despizet pep arouezenn diwar-bouez reollunioù jedoniel. Dre se e vez dedaolet didro an arouezennoù e meur a gorf disheñvel.

Police dont chaque caractère est défini par des formules mathématiques. Grâce à cela, les caractères sont fournis directement en plusieurs corps différents.

 

 

(C) Geriadur ar stlenneg

       Guy Etienne

       Preder, 1995.

 

http://www.preder.net